Karıştıranlar: Üst Düzey Koşullanma ve Ön Koşullanma

Örnek bir soru ile açıklamaya çalışayım…

Mehmet Bey ile Can Bey her sabah işe giderken beraber

kahvaltı yapmaktadır. Can Bey?in hasta olduğu

birgün Mehmet Bey yalnız başına kahvaltı yapmaya

karar vermiştir. Kahvaltı sırasında garsonun

üzerine çay dökmesi ile birlikte bacağında derin bir

yanık oluşmuştur. Mehmet bu olaydan sonra garsonu

ne zaman görse korkmuş ancak olayla hiçbir ilgisi

olmamasına rağmen Can Bey?i görüncede korkmuştur.

Mehmet Bey?in olayla ilgisi olmamasına rağmen

Can Bey?den de korkması aşağıdaki kavramlardan

hangisine örnektir?

A) Üst düzey koşullanma

B) Ön koşullanma

C) Edimsel koşullanma

D) Sosyal öğrenme

E) Etki yasası

Bu sorunun cevabı ön koşullanmadır çünkü Mehmet bey kahvaltıyı o gün yalnız yapmıştır ve olay yalnız olduğu sırada meydana gelmiştir ama Mehmet bey Can bey ile her sabah kahvaltı yapmaya alıştığı için -yani bir nevi bitişiklik gibi bir şey diyebiliriz- o olayı can beyle birleştiriyor ya da olay mehmet beyde can ı çağrıştırıyor ya da can bey mehmet’e o olayı çağrıştırıyor. Bu ön koşullanmadır.

Üst düzey koşullanma için olay anında mehmet beyin yalnız değil yanında can beyin olması gerekir. Can bey olsaydı yanında ve bu olay yaşansaydı “üst düzey koşullanma” olurdu cevap.

Soru alıntıdır, ama açıklama benden.