Özet Konu ve Sorularla Öğrenme Modelleri ve Stratejileri

Öğrenme Modelleri ve Stratejileri  Nelerdir?

AUSUBEL’İN SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRENME MODELİ

(ANLAMLI ÖĞRENME)

Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarıldığı stratejidir. Yani öğretmen merkezlidir. Öğretmenin amacı, öğrencinin bilgiyi anlamlandırması için daha önce öğrendikleriyle yeni öğrendiği bilgilerin birleşmesine yardım etmektir.



Anlamlı öğrenmenin ana temelleri

• Öğretmen ile öğrenci arasında etkin iletişim gereklidir.
• Başlangıç sunusu (Bilgi)  öğretmen  tarafından  yapılandırılıp öğrenciye sunularak algılanması sağlanır.

• Öğretimde daha çok anlatım yöntemi (sunuş) kullanılır, fakat bolca örnek vererek, görsel araçlarla ve çizimlerle, soru-cevap ve tartışma yöntemiyle bu anlatım desteklenir.
• Tümdengelim düşünme yolu   kullanılır.   Yani   genelden özele/bütünden         parçaya doğru    yoğunlaşılarak   öğrenme gerçekleştirilir.  Bunun  için  önce  genel  ilke  ve  kavramlar verilir, daha sonra ayrıntılar buna bağlı olarak açıklanır.
• İçerik aşamalılık ilkesiyle  (basitten  karmaşığa,  bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, somuttan soyuta) sunulur.

Anlamlı öğrenmenin aşamaları (Sergileyici öğretim)

• Ön organize edicilerle   (örgütleyicilerle)   (şema,   grafik, sorular,  kavram  haritası)  öğrencilerin  ön  bilgilerini  hareket geçirmek  ve  öğrenciyi  öğrenmeye  hazır  konuma  getirmek amaçlanır.
•  Dersin  başında  öğrencilere  “ön organize edici bilgiler” verilmesinin en önemli gerekçesi yeni bilgiye temel oluşturmadır. 

*Aşağıda numaralı olarak verilmiş maddelerden hangisi ya da hangileri okul öncesinde kullanılan öğretim stratejileri arasında yer almamaktadır?

I-  Sunuş Yoluyla Öğretim

II- Yorumlama Yoluyla Öğretim

III-Buluş Yoluyla Öğretim

IV- Anlatım Yoluyla Öğretim

V- Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim

A) II ve IV                    B) I ve II                             C) III ve V                      D) IV ve V                             E) I ve IV

Sorunun Cevabı : A

Okul öncesinde kullanılan öğretim stratejileri arasında sunuş yoluyla, buluş yoluyla ve araştırma inceleme yoluyla öğretim stratejileri yer alırken yorumlama yolu ve anlatım yolu ile öğrenme stratejisi bu stratejiler arasında yer almamaktadır.



 

BRUNER – BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME

Öğretmen rehberliğinde, öğrencilerin     bilgiyi keşfettikleri stratejidir. Öğrenci merkezlidir.

• Öğretmen sadece ön  bilgiler  verir  ve  öğrencileri etkin kılmaya güdüler. Temel bilgiler doğrultusunda öğrencinin kendisi kavram/ilke/genellemelere ulaşır.

Öğretim sürecinde tümevarım yöntemi kullanılır.

• Öğrenciye üst düzey düşünme becerileri kazandırır.
• Öğrencinin problem çözme yeteneğine dayanır.

Sınırlılıkları

• Uygulaması zaman alabilen masraflı bir stratejidir.
• Her hedefe, derse ve öğrenciye uygun değildir.
• Tecrübeli öğretmenleri gerektirir.
• Gruplarda öğrenciler birbirini olumsuz etkileyebilir.
• Öğrenciler bazen buluşu gerçekleştiremeyebilirler.
• Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

Uygulama Aşamaları

1. Öğretmen örneği sunar.
2. Öğrenci örnekleri tanımlar/açıklar.
3. Öğretmen ek örnekler sunar.
4. Öğrenci ek örnekleri   tanımlar   ve   öncekilerle karşılaştırır.

5. Öğretmen ek örnekleri ve örnek olmayan durumları sunar.

6. Öğrenci örnekleri karşılaştırır ve duruma ters düşen örnekleri belirler.

7. Öğretmen öğrenciden örneklerle    ilgili     doğru

tespitlerini  vurgular.  Öğrencilerden  örnekler  arası

ilişkiyi ve örneklerle ilgili özellikleri bulmasını ister.

8. Öğrenci tanımı yapar ve ilişkiyi kurar.

9. Öğretmen öğrencilerden ek örnekler bulmasını ister.

Bu yaklaşım çocuk merkezli olup, keşfetme yoluyla öğrenme yaklaşımı olarak da bilinmektedir.Bu yaklaşımda çocuğun keşfetmeye açık olabilmesi için merak, ilgi ve istekleri üst düzeyde tutulmalıdır.Bu yaklaşımda kilit nokta diyebileceğimiz yer çocuklara bol bol örneklerin verilmesidir.

*Yukarıda bazı özellikleri verilmiş olan yaklaşım türü aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer almaktadır?

A) Gözlem Yoluyla Öğretim Stratejisi

B) Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi

C) Anlatım Yoluyla Öğretim Stratejisi

D) Buluş yoluyla öğretim stratejisi

E) Sunuş yoluyla öğretim stratejisi

Sorunun Cevabı : D

Buluş yoluyla öğretim stratejisi çocuk merkezli olup, keşfetme yoluyla öğrenme yaklaşımı olarak da bilinmektedir.Bu yaklaşım Bruner tarafından ortaya atılmıştır ve çocuğun keşfetmeye açık olabilmesi için merak, ilgi ve isteklerini üst düzeyde tutması gerektiğini savunmaktadır.

DEWEY – ARAŞTIRMA YOLUYLA ÖĞRENME

• Öğrenciyi tamamen merkeze alan bir yaklaşımdır.
• Öğretmen-öğrenci etkileşimi yok denecek kadar azdır.
• Öğretmen ön bilgi vermez, tümüyle  öğrenci  etkin olarak   tüm   bilgilere    kendisi    ulaşır,    öğretmen rehberdir.

• Öğrencinin problem çözme   becerisini   kullanarak bilimsel yöntemi izlemesini sağlayan stratejidir.
• Seçilen (çözülmek istenen)  problemlerin  en  önemli özelliği güncel bir problem durumu oluşturmasıdır.
• Öğrenciler, birincil veri kaynaklarından yararlanır.
• Öğretin sürecinde tümevarım   ve   tümdengelim,
• Analoji ve bireşim yöntemleri de kullanılır.

Sınırlılıkları

• Uygulaması zaman alabilen masraflı bir stratejidir.
• Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.
• Değerlendirmede objektif olma güçlükleri yaşanabilir.
• Problem çözümü öğrenciler için yorucu süreç olabilir.
• Öğretim etkinliği amacından sapılabilir.

Uygulama Aşamaları (Problem çözme aşamaları)

Problemin hissedilmesi (farkına varılması, sınırlama)

Problemin tanımlanması

Problemin çözümü için hipotezlerin kurulması

Hipotezler için verilerin toplanması

Verilerin analizi

Hipotezlerin sınanması ve sonuçlara varılmasıdır.

 Bu öğretim strajesini kullanan İclal öğretmenin temel amacı çocuklara verilen bilgileri doğrudan aktarmaktır. İlk önce konunun genel özelliklerini veren İclal öğretmen daha sonra ayrıntılı bilgilere yer vermektedir. Bu yaklaşımın Ausubel tarafınfan ortaya atılmış olduğunu da söylemeden geçmemektedir.

* İclal öğretmenin öğrencilerine bir konuyu aktarırken kullanmış olduğu yöntem aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer almaktadır?

A) GözlemYoluyla Öğretim Stratejisi

B) Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi

C) Oyun Yoluyla Öğretim Stratejisi

D) Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi

E) Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi

Sorunun Cevabı : B

İclal öğretmenin öğrencilerine bir konuyu aktarırken kullanmış olduğu yöntem “Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisi” olup, bu öğretim stratejisinde temel amaç bilgilerin doğrudan aktarılması ve aynı zamanda da öğretmen öğrenci arasında etkin bir iletişimin olması oldukça önemlidir.Yaklaşımı ortaya atan kişide Ausubel’dir.

     AKTİF ÖĞRENME

•   “Tecrübe (deneyim) en   iyi   öğretmendir.”   ilkesini  benimser.
• Öğrenmeyi öğrenme amaçlı bir öğretim modelidir.
• Öğrenci, öğrenmesinden tamamen kendi sorumludur.
• Öğrenci, tüm öğrenme ve öğretim sürecinin içindedir.
• Öğretmen aktif öğrenme    ortamları   oluştururken

öğrencilerine  bireysel  hedefler  koydurmalı,  bireysel öğrenecek  ortamlar   hazırlamalı,  bireysel  çabalarını takdir etmeli ve bireysel başarılar tattırmalıdır.

Aktif öğrenmede; beyin fırtınası, araştırma,  tartışma, drama, rol oynama, münazara, örnek olay incelemesi, gösterip  yaptırma,  proje,  benzetim,  soru-cevap  gibi etkin katılım gerektiren yöntem ve teknikler uygulanır.



Metabilişsel düşünme (Üst    biliş,    Biliş    ötesi, Yürütücü  biliş):  Aktif  öğrenmenin  içinde  bireyin öğrenmeyi     öğrenirken     oluşturduğu     üst    düzey düşünmedir.   Bireylerin   öğrenme   etkinliklerinde  kendi performansları üzerine düşünmesidir. Birey, öğrenme hedeflerini kendisi belirleyip kendi öğrenme sorumluluğunu   aldığında,   bu   sürecini   de   kendisi gözlemleyip değerlendirdiğinde Metabilişsel düşünme gerçekleştirilmiş olur.

Sunuş yolu ile bir öğretim gerçekleştirmek isteyen Şebnem öğretmen bu öğretim yöntemini ilk kez kullandığında sınıfın o  gün anlatılan konudan verim alamamış olduğunu hissetmiş ve bu yöntemin sınırlılıklarını araştırmıştır.

*Aşağıdakilerden hangisi sunuş yolu ile öğrenme stratejisinin sınırlılıkları arasında yer almamaktadır?

A) Öğrencinin derse etkin katılım düzeyi.

B) Öğrenciler arasındaki yaş sınırı.

C) Yaklaşımın kolay uygulanabilir olması.

D) Soyut verilerin kullanılıyor olması.

E) Zihinsel süreçlerin göz ardı edilmesi.

Sorunun Cevabı : C

Yaklaşımın kolay uygulanabilir olması sunuş yolu ile öğrenem stratejisinin sınırlılıkları arasında yer almamakta aksine üstün yanları arasında yer almaktadır. Diğer numaralı ifadelerde ise sunuş yolu ile öğrenme stratejisinin sınırlılıklarından söz edilmiştir.

Oyun yoluyla öğrenme sürecinde üç farklı oyundan söz edilmekte olup, çocukların oyun köşelerinde kendi isteği, kendi yapmış olduğu plan çerçevesinde küçük ya da büyük gruplarla oynamış oldukları etkinliklerdir.

*Yukarıda sözü edilen oyun yoluyla öğrenme sürecinde yer alan oyun türü hangi seçenekte verilmiştir?

A) Kavramsal Oyun Etkinlikleri

B) Yarı Yapılandırılmış Oyun Etkinlikleri

C) Yapılandırılmamış Oyun Etkinlikleri

D) Tamamlayıcı Oyun Etkinlikleri

E) Yapılandırılmış Oyun Etkinlikleri

Sorunun Cevabı : C

Üç farklı oyundan söz edilen oyun yoluyla öğrenme sürecinde çocukların oyun köşelerinde kendi isteği, kendi yapmış olduğu plan çerçevesinde küçük ya da büyük gruplarla oynamış oldukları oyunlara Yapılandırılmamış Oyun Etkinlikleri adı verilmekte olup, adı üzerinde çocuk bu etkinlikte kendi isteği ile ve kendi yapmış olduğu plan çerçevesinde oynamaktadır.



 

BANDURA – MODEL ALARAK ÖĞRENME

• Öğrenmenin gözlem ve taklit yoluyla gerçekleştirilmesidir.
• Eğer model alınan davranışın sonucu olumsuz ise davranış taklit edilmeyebilir. Gözlenen her davranış taklit edilmez.
• Eğer birey başkalarının   davranışlarını   gözlemleyip sergilediğinde   pekiştireç   alırsa   ya   da   bu   davranışın

pekiştirildiğini görürse öğrenme gerçekleşir.

• Model alarak öğrenmede  birey,  yeni  bilişsel  beceriler öğrenebilir. Yeni değerler ve inançlar, kazanabilir.

• Gözlenemeyen davranışlar model     alma     yoluyla öğrenilemez.
• Sosyal   öğrenmenin   dikkat,   hatırda   tutma,   davranışı gösterme ve güdülenme gibi 4 aşaması vardır.

• Model alarak öğrenme   daha   çok   informal   eğitim süreçlerinde gerçekleşir.
• Öğretim ortamlarında öğretmen   çoğu   zaman   öğrenci (gözlemleyen) için modeldir.

*Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri okul öncesinde kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri arasında yer almaktadır?

I-   Oyun Yoluyla Öğrenme

II-  Anlatım Yoluyla Öğrenme

III- Alan Gezisi Yoluyla Öğrenme

IV- Drama Yoluyla Öğrenme

V-  Proje Yaparak Öğrenme

A) III ve IV                        B) I,II ve V                             C) Hepsi                 D) IV ve V                   E) Yalnız II

Sorunun Cevabı : C

Okul öncesinde kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri arasında oyun, anlatım, alan gezisi, drama ve proje yaparak öğrenme yer almakta olup, bunlara birkaç madde daha eklenebilmektedir.Dolayısıyla numaralandırılmış maddelerden hepside okul öncesinde kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri arasında yer almaktadır.

     GLASER’İN TEMEL ÖĞRETİM MODELİ

• Davranışçı ve bilişsel kuramdan etkilenmiştir.
• Modelde basit ve temel uygulamalar önemli rol oynar. Bu nedenle öğretme   işini   en   iyi   yapabilecek   kişi öğretmenin   kendisidir.  Öğretim  sürecin  sorumluluğunu öğretmen taşır.

• Temel öğretim modeli 4 öğeden oluşur.

          Temel Öğretim Modelinin Öğeleri

Öğretim hedefleri: Öğretim     hedefleri     Bloom taksonomisine  göre  belirlenmelidir.  Öğretim  sürecinin planlanması         ve         uygulanması      hedeflere  göre belirleneceğinden hedef öğesi en önemli öğedir.

Giriş davranışları: Hazırbulunuşluk,  ön  öğrenmeler, zihinsel     beceriler,     ilgiler,     yetenekler,    ihtiyaçlar,

yeterlilikler, gelişim özellikleridir.

Öğretme yolları: Hedeflere  uygun  strateji,  yöntem, teknik, materyallerin belirlendiği ve öğrenme ortamının düzenlendiği aşamadır.

Değerlendirme: Öğretim sürecinin       sonunda öğrenmenin ne dereceye kadar gerçekleştiğini, hedefe ne kadar ulaşıldığını anlamak için yapılan test ve gözlem işlemidir.Yani  öğrenme  düzeyi  ve  eksiklikler  tespit edilir  ve  tamamlanır.  Yanlışlar  düzeltilir.  Öğrenciye başarısı hakkında dönütler verilir.

*Kumsal’a öğretmeni kendini geliştirip, problem çözme becerisi kazanması adına araştırma inceleme yoluyla öğretim stratejisini kullanarak bir konuyu araştırmasını istemektedir. Kumsal’ın bu yöntemi kullanma adına bazı sınırlılıkları bulunmaktadır.Aşağıdakilerden hangisi bu sınırlılıklar arasında yer almaktadır?

A) Uygulanmasının çok zaman alıyor olması.

B) Her konuya uygun olması.

C) Bilimsel düşünme ve çalışma alışkanlığı kazandırması.

D) Çocuğun ulaştığı sorunları test etmesi.

E) Tüm yaş grubuna uygulanabilir durumda olması.

Sorunun Cevabı : A

Uygulanmasının çok zaman alıyor olması, öğretmeninin Kumsal’dan istemiş olduğu bir konuyu araştırması adına oldukça zaman harcamasına neden olmuş tüm kaynakları kullanarak doğru bir kanıya varmak isteyen Kumsal bu konuda bir hayli zaman kaybetmiştir.Diğer durumlara bakıldığında ise o durumlar sınırlılık kapsamında yer almamaktadır.

          KUANTUM ÖĞRENME MODELİ

• Beynin her iki lobunu birden kullanma amacını güder.
• Uygulaması genellikle kişisel gelişim seminerleri ve süper kamplar yoluyla gerçekleştirilir.  Öğrencilere  akademik, sosyal, günlük yaşam becerileri kazandırılmak amaçlanır.
• Bu modelin temel hedefi; bireyin bütün olarak gelişmesi ve her yönüyle kendini gerçekleştirmesidir.

• Olaylarda hiçbir zaman kesinliğin olmadığı ve olasılıklı düşünmenin gerçeğe ulaşma yolu olduğu varsayımı vardır.

• Üst nitelikli ve derin düzeyde bir düşünme biçimidir.
• Öğrencilere öğrenmeyi (öğrenme   sanatını)   öğreterek ışımasını, enerjisini ortaya çıkartmayı amaçlar.

• Öğrencilere iç motivasyon   sağlama,   beyin   güçlerini kullanma ve geliştirme konusu öğretilmektedir. Bu sayede öğrencilere kendi hayatının efendisi olması amaçlanır.
• Öğrenciler etkinliklere aktif olarak katılır.

Çocuklara sorun çözme becerisini kazandıran yaklaşım olarak bilinen bu yaklaşımda çocuklar problem çözme yöntemlerini öğrenmektedirler. Öğrenci merkezli olan bu yaklaşımda öğretmenin rolü ise öğrencilere yol göstermek ve gerekli materyalleri düzenlemek için rehber olmaktır.

* Yukarıda özelliği verilmiş olan öğretim stratejisi aşağıdaki hangi seçenekte yer almaktadır?

A) Anlatım Yoluyla Öğretim Stratejisi

B) Sunuş yoluyla öğretim stratejisi.

C) Buluş yoluyla öğretim stratejisi

D) Gözlem yoluyla öğretim stratejisi

E) Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisi.

Sorunun Cevabı : E

Araştırma İnceleme Yoluyla Öğretim Stratejisinde öğretmen adeta bir rehber konumunda  olup, çocuğun yardıma ihtiyaç duyduğu anlarda ya da kendince gerekli gördüğü anlarda ona rehber olma konumundadır. Çocuklara sorun çözme becerisini kazandıran yaklaşım olarak da bilinen bu yaklaşımda çocuklar problem çözme yöntemlerini öğrenmektedirler.



             NUNLEY’İN BASAMAKLI ÖĞRETİM

• Basamaklı öğretim, her öğrencinin öğrenme stillerinin, zekâ alanlarının, ön   öğrenmelerinin   ve   düşünme yollarının birbirinden farklı olduğu anlayışına dayalıdır. “Her öğrenci tek ve biriciktir” anlayışı vardır.
• Yani basamaklı öğretime göre öğrenciler, tüm özellikler bakımından farklı yapılara sahiptir. Bu nedenle bireysel farklılıkları dikkate alan bir yaklaşım sergiler.
• Bu model öğrenci merkezlidir. Öğretmen ise rehberdir.
• Basamaklı öğretim, öğretmenlerin  içeriği değerlendirmeleri ve hiyerarşik bir sıra ile tasarlamaları gerektiğini belirtir.
• Basamaklı öğretim; öğrencilerin    bilgiyi    edinme, bilgileri   problemlerin   çözümünde   kullanma,   veriler ışığında olayları analiz etme, kritik etme, yeni fikirler üretme anlayışıyla öğretimi düzenleyen yaklaşımdır.

• Basamaklı öğretim modeli,  etkinlik  temellidir.  Yani yaparak-yaşayarak öğrenme temellidir.

*Drama yoluyla öğrenmede drama yapılacağı zaman yazılı bir metnin olmadığını farkeden Burcu aynı zamanda kendisini bir anda sahnede bulmuş ne yapacağını şaşırarak hayal gücünü kullanarak ……………………… yapmıştır. Burcu’nun drama yoluyla öğrenme kapsamında yapmış olduğu bu çalışma aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilmektedir?

A) Yaratıcı dans

B) Doğaçlama

C) Dramatizasyon

D) Pandomim

E) Serbest zaman etkinliği

Sorunun Cevabı : B

Burcu’nun drama yapılacağı zaman yazılı bir metnin olmadığını farketmesi ve hayal gücünü kullanarak kendi isteğine bağlı olarak “doğaçlama” yapmıştır. Doğaçlamada yazılı bir metin olmadan kişi kendi hayal dünyasını ön planda tutarak doğaçlamaya yönelik bir çalışma sergilemektedir.

             BEYİN TEMELLİ ÖĞRENME MODELİ

• Renate Caine ve  Geoffrey  Caine  tarafından  ileri sürülmüştür. Diğer adı Nörofizyolojik yaklaşımdır.

• Beyin temelli öğrenme; anlamlı öğrenme için beynin kurallarının    kabul    edilmesini    ve    öğretimin

zihindeki bu kurallarla örgütlenmesini içerir.

• Öğretmen rehberliğinde öğrenci    merkezli    bir yaklaşımdır. Bazı sorumluluklar öğrenciye verilir.

• Beyin temelli öğrenmede bireyler anlamlı öğrenir ve kendi bilgilerini yapılandırırlar.

• Hızlı ve etkili öğrenme için beynin her iki lobunun da koordineli şekilde kullanılması gerekir: kitap okumak

• Bu modelde Tematik, bütünleştirici, işbirliğine dayalı ve bireyselleştirilmiş projelere ağırlık verilir.

*Buluş yoluyla öğrenme stratejisini kullanarak bir öğrenme ortamı oluşturmak isteyen Mustafa öğretmen’in aşağıda numaralı olan alanlarda bu öğretimi uygulama aşamalarına yer verilmiş olup, hangi numaralı alan ya da alanlar bu öğretim stratejisinin uygulanma aşamasına dahil edilmemektedir?

I- Mustafa öğretmen konuyla ilgili örnekler vermiştir.

II- Öğretim için çok fazla materyal gereklidir.

III- Çocuklar verilen örnekleri açıklamıştır.

IV- Çocuklar zıt olan örnekleri karşılaştırmıştır.

V- Mustafa öğretmen yeterli örnek vermemiştir.

A)I,II ve III                B) II ve V               C) III ve IV          D) II ve IV                 E) I ve V

Sorunun Cevabı : B

Buluş yoluyla öğrenme stratejisi uygulama aşamaları arasında yer alan konuyla ilgili öğretmeni n örnekler vermesi, çocukların verilen bu örnekleri açıklaması ve çocukların birbiri ile zıt olan örnekleri karşılaştırması yer alırken,  öğretmenin yeterli örnek vermemiş olması ve öğretimin çok fazla materyal gerektiriyor olması bu yöntemin uygulama aşaması değil, sınırlılıkları arasında yer almaktadır.